YARGITAY 19. HUKUK DAİRESİ

Tarih: 10.03.2005 Esas: 2005 / 1925 Karar: 2005 / 2509

Hamilin Cirantaya Karşı Müracaat Hakkı Protesto Şartına Bağlıdır – Sebepsiz Zenginleşme Hükümlerine Göre Alacak Talebinde Zamanaşımı Süresi

Özet:

Dava, genel haciz yoluyla girişilen icra takibine vaki itirazın iptali talebine ilişkindir. Takip konusu senetler protesto edilmemiştir. Hamilin cirantaya müracaat edebilmesi için bononun protesto ettirilmesi zorunludur. Bu durumda cirantaya müracaat hakkı düşmüştür. Öte yandan hamil, keşideciye karşı sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre alacak talebinde bulunabilirse de bu müracaatın süresi senet zamanaşımı süresinden itibaren bir yıldır. Somut olayda, bu süre de geçirilmiş bulunmaktadır. Bu durum karşısında davanın reddi gerekir.

Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

KARAR

Davacı vekili, müvekkilinin hamili olduğu, davalılardan İ. ile A’nın keşideci bulundukları, lehtarı ve birincisi cirantası diğer davalı E. olan 20.03.1998 vade, 20.02.1998 tanzim tarihli senede istinaden 16.03.2004 tarihinde genel haciz yolu ile girişilen takibe davalıların itiraz ettiklerini belirterek, itirazlarının iptaline karar verilmesini istemiştir.

Davalı İ. vekili, bononun zamanaşımına uğradığını, diğer davalılar ise beyanlarında borçları bulunmadığını bildirerek davanın reddini istemişlerdir. Mahkemece davanın TTK’nun 661. maddesi gereğince zamanaşımı nedeniyle reddine karar verilmiş, karar davacı vekilince temyiz edilmiştir.

Somut olayda takip konusu senet protesto edilmemiştir. TTK’nun 642. maddesine göre hamilin cirantaya karşı müracaat hakkının olabilmesi için bononun protesto ettirilmesi zorunludur. Davacı hamil, ciranta (davalı) E’ye anılan yasa gereğince protesto keşide etmemiştir. Bu nedenle birinci ciranta durumundaki davalı E’ye müracaat hakkı bulunmamaktadır. Davacı aralarındaki temel ilişkiye dayanabilirse de mahkemece verilen kesin süreye rağmen buna ilişkin delil de bildirmemiştir.

Davacı hamil ile diğer keşideci davalılar arasında temel ilişki bulunmamaktadır. Hamil, keşideci davalılara TTK’nun 644. maddesi gereğince sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre başvurabilir ise de, bu müracaatın süresi senet zamanaşımı (vade tarihinden itibaren 3 yıl) süresinden itibaren (1) yıldır. Olayımızda söz konusu (1) yıllık hak düşürücü süre de geçmiş bulunduğundan, davacı hamilin, davalı keşideciler hakkında açmış olduğu davanın da bu nedenle reddi gerekir.

Mahkemece, açılan davanın yukarıdaki gerekçelerle reddi gerekirken, yazılı gerekçe ile reddine karar verilmesi doğru değil ise de, sonucu itibariyle doğru olan kararın HUMK’nun 438/son maddesi gereğince açıklanan bu gerekçelerle düzeltilerek onanması gerekmiştir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle sonucu itibariyle doğru olan hükmün yazılı gerekçeyle düzeltilerek ONANMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 10.03.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.