YARGITAY 12. HUKUK DAİRESİ
Tarih: 28.05.2018 Esas: 2018/8861 Karar: 2018/5336
Kambiyo Senedi – Bono – Ciro Yasağı – Alacağın Temliki
Özet :
Keşideci tarafından senedin cirosu yasaklanabilir. Bu durumda senedin kambiyo senedi olma niteliği ortadan kalkmaz ama ciro yoluyla devri engellenmiş olur. Ciro yasağı bulunan senet, alacağın temliki yoluyla devredilebilir.
MAHKEMESİ : … Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki borçlular tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
YARGITAY KARARI
26.09.2004 tarih ve 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanuna paralel olarak, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’nun temyiz ve karar düzeltmeye ilişkin hükümlerinde değişiklik yaparak istinaf ve temyiz ile ilgili hükümleri yeniden düzenleyen 18.03.2005 tarih ve 5311 sayılı Kanun ile İcra İflas Kanunu’na eklenen geçici 7.maddeye göre, 5311 sayılı Kanun hükümleri Bölge Adliye Mahkemelerinin göreve başladığı 20.07.2016 tarihinden sonra verilen kararlar hakkında uygulanır.
1-Borçlu …’ün temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Tarafların iddia ve savunmalarına, dosya içeriğindeki bilgi ve belgelere ve Bölge Adliye Mahkemesi kararının gerekçesine göre borçlu …’ün temyiz itirazlarının (REDDİNE);
2-Borçlu …. ve Tic. Paz. Ltd. Şti.’nin temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Sair temyiz itirazları yerinde değil ise de;
Alacaklı tarafından, borçlular hakkında çeke dayalı olarak kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla başlatılan takipte, çekin keşidecisi borçlu …. ve Tic. Paz. Ltd. Şti. ile lehtarı … vekilinin icra mahkemesine başvurusunda, takibe konu çekin, keşideci şirketle alacaklı şirket arasındaki hukuki ilişkinin teminatı olarak düzenlendiğini, birleşen dosyada da; çekin arkasına, “teminat çekidir, 3. şahıslarda kullanılamaz” şerhi işlendiğini iddia ederek takibin iptalini talep ettiği, mahkemece, teminat iddiasının ispatlanamadığı gerekçesiyle asıl ve birleşen şikayetin reddine karar verildiği, kararın şikayetçi borçlularca istinafı üzerine … Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi’nin 18.11.2016 tarih ve 2016/81 E. – 2016/75 K. sayılı kararı ile istinaf başvurusunun esastan reddine hükmedildiği, kararın şikayetçi borçlularca temyiz edildiği görülmektedir.
“Keşideci tarafından konacak bir kayıtla, poliçenin cirosu yasaklanabilir. Senede, ‘ciro olunmayacağı’ veya ‘emre yazılı olmadığı’ (menfi emre kaydı) konarak bu amaca ulaşılabilir. Keşidecinin koyacağı ciro yasağı, senedi nama yazılı hale getirir. Bir ciranta tarafından konan kayıt ise sadece o ciranta bakımından sonuç yaratır; ciranta, ciro ettiği şahıstan sonraki hamillere (senedi ciro ile alan) karşı sorumluluktan kurtulur” (…: Kıymetli Evrak Hukuku, … 1997 s. 639).
6102 sayılı TTK.nun 788/2. maddesine göre ise, ciro edilemez kaydı bulunan çekin ancak alacağın temliki yolu ile devri mümkündür. Bu durumda, çekin yüzünde bulunan ciro edilemez kaydı çekin kambiyo senedi niteliğini etkilemez ise de, ciro yoluyla devrini engeller.
Somut olayda; şikayete konu çekin keşidecisinin …. ve Tic. Paz. Ltd. Şti., lehtarının … olduğu, çekin arka yüzünde birinci ciro imzasından önce keşideci tarafından konulan ” teminat çekidir. 3. şahıslarda kullanılamaz.” şerhi bulunduğu, çekin, lehtar cirosu ile alacaklıya geçtiği anlaşılmaktadır.
O halde, mahkemece, borçlu …. ve Tic. Paz. Ltd. Şti. yönünden istemin kabulü ile İİK’nun 170/a maddesi gereğince takibin adı geçen yönünden iptali gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz olup, bölge adliye mahkemesi kararının kaldırılmasına ve ilk derece mahkemesi kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ : Borçlu …. ve Tic. Paz. Ltd. Şti.’nin temyiz itirazlarının kısmen kabulü ile yukarıda (2) nolu bentte yazılı nedenlerle 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK’nun 364/2. maddesinin göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK’nun 373/1. maddesi uyarınca, … Bölge Adliye Mahkemesi 23. Hukuk Dairesi’nin 18.11.2016 tarih ve 2016/81 E. – 2016/75 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, … 5. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 04.10.2016 tarih ve 2016/856 E. – 2016/1254 K. sayılı kararının (BOZULMASINA), dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesi’ne gönderilmesine, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, 28/05/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.