YARGITAY 13. HUKUK DAİRESİ
Tarih: 09.11.2017 Esas: 2017/8139 Karar: 2017/10924
Para Borcu – Yetkili Mahkeme – Yetki Sözleşmeleri
Özet :
Para borcunun tahsiline ilişkin davalarda alacaklının ikametgahı mahkemesi de yetkilidir. Alacaklının burada seçimlik hakkı bulunmakta olup, dilerse davasını borçlunun bulunduğu yerde, dilerse kendi bulunduğu yerde açabilir. Gerçek kişilerin düzenlediği yetki sözleşmesi geçersizdir. Tacirler veya kamu tüzel kişileri yetki sözleşmesi yapabilirler.
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı mahkemenin yetkisizliğine dair verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü.
YARGITAY KARARI
Davacı, dava dışı … Finans Kurumu A.Ş.’ne kar payı gelir amaçlı ödeme yaptığını, bu şirketin iflas etmesi üzerine alacağının davalı şirket tarafından ödeneceğinin 29.06.2011 tarihli Temlik ve İbra Sözleşmesi ile taahhüt edildiğini, davalı tarafından ödemelerin eksik olarak yerine getirilmesi nedeniyle bakiye kalan kısım için icra takibi başlatıldığını, davalının itirazı üzerine takibin durduğunu ileri sürerek itirazın iptali ile takibin devamına, davalının %20 icra inkar tazminatına mahkum edilmesini istemiştir.
Davalı, imzalanan yetki sözleşmesi gereğince … Mahkemelerinin yetkili olduğunu ileri sürmüş, esasa ilişkin ise davanın reddine karar verilmesini dilemiştir.
Mahkemece, yetki itirazının süresi içerisinde olduğu, sözleşmede … Mahkemelerinin yetkili olduğunun kabul edildiği görülmekle mahkemenin yetkisizliğine, yetkisizlik nedeni ile davanın usulden reddine, istek halinde dosyanın yetkili … Asliye Hukuk Mahkemelerine gönderilmesine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.
HMK’nun 17.maddesi hükmü uyarınca; yetki sözleşmesini tacirler ve kamu tüzel kişilerinin yapabileceği düzenlemiş olup, gerçek kişilerin yetki sözleşmesi düzenleyemeyeceği gibi, gerçek kişilerin düzenlediği yetki sözleşmesi geçersiz sayılmaktadır. Bu durumda yetkili icra dairesinin neresi olduğu hakkında HMK.nun genel hükümleri uygulanır.
HMK’nun 6.maddesi hükmü uyarınca kural olarak yasada aksine hüküm bulunmadıkça davanın açıldığı tarihte davalının ikametgahı sayılan yer mahkemesi yetkili ise de, davacının istemi temlik sözleşmesinden kaynaklanan para alacağı olduğuna göre Türk Borçlar Kanunu 89. (eski B.K’nın 73.) maddesi gereğince para borcu alacaklıya götürülerek ödenmesi gereken borçlardan olduğundan ve davacı gerçek kişi olup, yetki sözleşmesi de yapamayacağından, davacının ikametgahı mahkemesi de yetkilidir. Davacının ikametgahı Balıkesir, davalının ikametgahı İzmir olup, her iki mahkeme de yetkilidir ve davacının yetki konusunda seçimlik hakkı bulunmaktadır.
Davacı seçimlik hakkını davalının ikametgahı olan … Mahkemeleri ve icra dairelerinden yana kullandığına göre, mahkemece; taraf delilleri toplanıp işin esasının incelenerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, yanılgılı gerekçe ile icra takibi yetkili yerde yapılmadığından bahisle davanın reddi kararı verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan kararın davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, HUMK’nun 440/III-3 maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 09/11/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.