İSTANBUL … İŞ MAHKEMESİ SAYIN HÂKİMLİĞİNE BİLİRKİŞİ RAPORU

 ESAS NO                    : 20../…

DAVACI                    : ….

VEKİLİ                      : Av. …

DAVALI                     :

VEKİLİ                      : Av. …

KONU                        : Davacı iddia ve davalı savunmaları, toplanan deliller ve dosya içeriği incelenerek, 08.11.2016 tarihli ara karar uyarınca hazırlanan bilirkişi raporudur.

  1. İDDİA VE TALEP

Davacı vekili, 23.08.2016 tarihli dava dilekçesi ile özetle; 21 yılı aşkın süredir kaynak ustası olarak çalışan davacının 01.04.2007 tarihinde yurt dışı hizmet akdi ile davalı şirketin Rusya’da bulunan şantiyelerinde çalıştığını, davacının aylık 1.800,00 USD ücret aldığını, iş akdinin davalı işveren tarafından 18.07.2009 tarihinde haksız ve bildirimsiz olarak feshedildiğini, davacının aylık ücretinin 200,00 USD’sinin şantiyede avans olarak elden, geri kalan maaşının da davacının banka hesabına ödendiğini iddia ederek 1.000,00 USD kıdem tazminatı, 1.000,00 USD ihbar tazminatı alacağının tahsilini talep etmiştir.

  1. SAVUNMA VE CEVAP

Davalı vekili, 29.11.2016 tarihli itiraz dilekçesi ile özetle; davacının davalı şirketin yurtdışı şantiyelerinde 10.06.2007-08.01.2008, 31.01.2008-03.11.2008, 06.12.2008-17.07.2009 tarihleri arasında çalıştığını, davacının 3,26 USD saat ücreti ile çalıştığını, davacının 10.06.2007-08.01.2008 tarihleri arasındaki tarihleri kapsayan sözleşmesinin amirlerine karşı disiplinsiz davranışları sebebiyle haklı nedenle feshedildiğini, ayrıca davacının bu çalışmasından doğan hiçbir alacağının kalmadığına dair davalı şirketi ibra ettiğini, davacının işinin sonraki dönemlerde projelerin tamamlanması ile kendiliğinden sona erdiğini, davacının davalı şirketten kıdem ve ihbar tazminatı alacağı bulunmadığını, davacının alacaklarının zamanaşımına uğradığını iddia ederek davanın reddini istemiştir.

  1. TESPİT OLUNAN HUSUSLAR

Celp ve ibraz olunan belgeler

  1. Dava dilekçesi ekinde, banka hesap hareketlerinin sunulduğu,
  2. Emniyet Müdürlüğü yazı cevabında, davacının yurt dışı çıkış giriş kayıtlarının sunulduğu,
  3. Beşiktaş SGM yazı cevabında, davacının hizmet cetvelinin, işyeri açılış belgelerinin, işe giriş çıkış bildirgelerinin gönderildiği,
  4. Garanti Bankası yazı cevabında, davacının hesap hareketlerinin gönderildiği,
  5. İŞKUR yazı cevabında, 08.06.2007 tarihli yurt dışı hizmet akdinin gönderildiği,
  6. Ankara Ticaret Odası yazı cevabında, Rusya’da çalışan bir kişinin 2009 yılında 30 USD net barınma ve 3 öğün yemek bedeli alabileceğinin bildirildiği,
  7. Ankara İnşaat Sanatkarları Esnaf Odası yazı cevabında, yurt dışı inşaat şantiyelerinde kaynak ustası olarak çalışan bir işçinin 2009 yılında 1.500,00 USD ücret alabileceğinin bildirildiği,
  8. Davalı cevap dilekçesi ekinde işyeri özlük dosyasının sunulduğu tespit edilmiştir.
  1. HİZMET SÜRESİ

Davacı vekili, davacının 01.04.2007-18.07.2009 tarihleri arasında davalı işyerinde çalıştığını iddia etmiştir.

Davalı vekili, davacının belirli bir dönemde, 10.06.2007-08.01.2008, 31.01.2008-03.11.2008, 06.12.2008-17.07.2009 tarihleri arasında çalıştığını iddia etmiştir.

SGK Hizmet Dökümünün incelenmesinde, davacının 08.06.2007-31.12.2007, 29.01.2008, 07.01.2009-17.07.2009 tarihleri arasında davalı işyeri çalışanı olarak kuruma bildirildiği tespit edilmiştir.

Dosyaya sunulan yurt dışı hizmet akitlerinin birinin 08.06.2007 imza tarihli olduğu, diğerinin ise imza tarihinin bulunmadığı tespit edilmiştir.

Davacının iddia ettiği tarihler arasındaki yurt dışı çıkış giriş kayıtlarının ise aşağıdaki gibi tespit edilmiştir.

ÇIKIŞ TARİHİ GİRİŞ TARİHİ
08.06.2007 08.01.2008
29.01.2008 06.11.2008
03.12.2008 18.07.2009

Yargıtay 9. Hukuk Dairesinin 21.11.2008 tarih, 2007/33217 Esas, 2008/31621 Karar sayılı kararı ile “1475 Sayılı Yasa’nın 14/2. maddesi, işçinin aynı işverene bağlı olarak bir ya da değişik yerlerde çalıştığı sürelerin kıdem hesabı yönünden birleştirileceğini hükme bağlamıştır. O halde kıdem tazminatına hak kazanmaya dair sürenin hesabında da işçinin daha önceki fasılalı çalışmaları dikkate alınır. Bununla birlikte, her bir fesih şeklinin kıdem tazminatına hak kazanacak şekilde gerçekleşmesi hizmet birleştirmesi için gerekli bir koşuldur. Somut olayda davacı 28.11.1993-27.11.1994 tarihli çalışma döneminin sona ermesinden sonra kıdem tazminatı için aranan 10 yıllık zamanaşımı süresi dolmadan 19.6.1995-21.12.1995 döneminde aynı işyerinde yeniden çalışmaya başlamıştır. Dairemizin emsal nitelikte ki geçmiş kararlarında da belirtildiği üzere fasılalı çalışmalar arasında 10 yıllık sürenin geçmemesi halinde 1475 sayılı Kanun’un 14/2 maddesi uyarınca hizmetleri birleştirilmek suretiyle tüm hizmet süresi üzerinden kıdem tazminatı hesaplanmalıdır. Mahkemece ilk çalıştığı dönemin zamanaşımına uğradığı gerekçesiyle dikkate alınmaması hatalıdır.” İçtihadı benimsenmiştir.

Davalı vekili, her ne kadar, davacının 08.06.2007-08.01.2008 tarihleri arasında sözleşmesinin, 08.01.2008 tarihinde davacının iş disiplinine aykırı davranışları ile feshedildiğini iddia etmiş olsa da, iş sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiği konusunda ispat külfeti kendisinde olan davalı işveren, bu hususta fesih bildiriminden başka delil sunmamıştır. Aynı zamanda, 08.01.2008 tarihli ibranamenin de, matbu olarak hazırlandığı, yerleşik Yargıtay içtihatlarına göre matbu olarak hazırlanan ibranamenin geçerli kabul edilemeyeceği tespit edilmiştir.

Bu sebeplerle, ispat külfeti kendisinde olan davalının, davacının kesintili çalışması sırasında iş akdinin kıdem tazminatına hak kazanmayacak şekilde haklı nedenle feshedildiği ispatlanamamıştır. Bu durumda, davacının kesintili çalışması sırasında, iş akitlerinin, kıdem tazminatını hak edecek şekilde feshedildiği kanaatine ulaşılmıştır.

Bu durumda, talep ve kabul beyanları, pasaport kayıtları, SGK kayıtları ve dosya kapsamındaki deliller doğrultusunda, hukuki değerlendirme ve takdiri Sayın Mahkemeye ait olmak üzere, davacının hizmet süresinin 08.06.2007-08.01.2008 tarihleri arasında 7 ay, 29.01.2008-06.11.2008 tarihleri arasında 9 ay 9 gün, 03.12.2008-18.07.2009 tarihleri arasında 7 ay 16 gün olmak üzere toplam 1 yıl 11 ay 25 gün olduğu kanaatine ulaşılmıştır.

  1. ÜCRET

Davacı vekili, davacının aylık 1.800,00 USD ücret aldığını, davacının aylık ücretinin 200,00 USD’sinin şantiyede avans olarak elden, geri kalan maaşının da davacının banka hesabına ödendiğini iddia etmiştir.

Davalı vekili, davacının 3,26 USD saat ücreti karşılığında görev yaptığını iddia etmiştir.

Dosyada bulunan banka hesap hareketlerinin incelenmesinden, davalı işveren tarafından davacıya 2008 yılında yapılan ödemelerin sırasıyla 1.140,00 USD, 1.188,00 USD, 233,00 USD, 993,00 USD, 727,00 USD, 997,00 USD, 1.195,00 USD, 1.303,00 USD, 1.288,00 USD, 1.236,00 USD, 1.246,00 USD, 1.150,00 USD olduğu tespit edilmiştir.

Dosyaya sunulan yurt dışı hizmet akdinden, davacının saat ücretinin 3,26 USD olarak belirlendiği tespit edilmiştir.

Bu durumda, hukuki değerlendirme ve takdiri Sayın Mahkemeye ait olmak üzere, davacıya 2008 yılında yapılan ödemelerin ücret bordroları ile uyumlu olması, ücret bordrolarında davacının ücretinin saat ücreti olarak çalışma, fazla çalışma, vb. açıklamalar ile hazırlanmış olması, davacının iddiasını inandırıcı deliller ile ispatlayamamış olması dikkate alındığında, davacının 3,26 USD/saat ücretle çalıştığı kanaatine ulaşılmıştır.

Davacının mesai şeridinin incelenmesinde, günlük çalışma saatinin 8 saat olarak belirlenmiş olması sebebiyle, 3,26 USD x 240,00 saat = 782,40 USD net, 1.091,97 USD brüt olduğu kanaatine ulaşılmıştır.

Dosya kapsamına sunulan ücret bordrolarından, davacıya kamp ve gıda yardımı yapıldığı tespit edildiğinden, davacının sosyal yardımları arasında barınma ve yemek yardımı olduğu kanaatine ulaşıldığından, bu yardımların aylık ortalama miktarının takdiren 200,00 USD olduğu kanaatine ulaşılmıştır.

Böylece davacının giydirilmiş brüt ücreti 1.091,97 USD (brüt ücret) + 200,00 USD (sosyal yardımlar) = 1.291,97 USD olarak tespit edilmiştir.

İş akdinin feshedildiği 18.07.2009 tarihli 1 USD karşılığı TCMB efektif satış kuru 1,5128 TL olarak, dava tarihli (23.08.2016) 1 USD karşılığı TCMB efektif satış kuru 2,9456 TL olarak tespit edilmiştir.

Sonuç olarak, davacının;

  • Kıdem tazminatına esas giydirilmiş brüt ücreti 1.291,97 USD x 1,5128 TL = 954,49 TL olarak,

İhbar tazminatına, esas giydirilmiş brüt ücreti 1.291,97 USD x 2,9456 TL = 3.805,63 TL olarak tespit edilmiştir.

DEĞERLENDİRME

Dosya kapsamı tetkik edildiğinde, taraflar arasındaki ihtilafın, davacının iş akdinin ne şekilde feshedildiği ile davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanıp kazanmayacağı hususlarında olduğu tespit edilmiştir.

Zamanaşımı itirazı yönünden:

  • Kıdem-ihbar tazminatı alacağının 10 yıllık zamanaşımı süresine tabi olması ve bu alacakların akdin feshi tarihi olan 18.07.2009 tarihinde muaccel olması sebebiyle, dava tarihi itibariyle (23.08.2016) zamanaşımına uğramamıştır.

Kıdem ve ihbar tazminatı alacağı yönünden:

Davacı, davalı tarafından işine son verilen davacının ihbar ve kıdem tazminatının ödenmediğini iddia etmiştir.

Davalı, projedeki işin bitimi sebebiyle iş akdinin kendiliğinden sona erdiğini iddia etmiştir.

Dosya kapsamından, ispat külfeti kendisinde olan davalının, davacının iş akdinin davacının iş akdinin haklı nedenle sonlandırıldığını ispatlayamadığı, bu durumda davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazanacağı kanaatine ulaşıldığından, bu doğrultuda hesaplama yapılacaktır.

  1. HESAPLAMA

 Kıdem Tazminatı Alacağı

1475 sayılı İş Kanunu madde 14 esaslarına göre davacının toplam hizmet süresi 1 yıl 11 ay 25 gündür. Davacının giydirilmiş son brüt ücreti 1.954,49 TL’dir. Fesih tarihi itibariyle kıdem tazminatı tavanı: 2.365,16 TL

Brüt Ücret               Toplam
1.954,49 TL x 1 yıl   = 1.954,49 TL
1.954,49 TL / 12 ay x 11 ay = 1.791,62 TL
1.954,49 TL / 365 gün x 25 gün = 133,87 TL
  + ____________
Toplam Brüt   = 3.879,98 TL
% 07,59 Damga Vergisi Kesintisi   = 29,45 TL
  ____________
Net Kıdem Tazminatı Alacağı   = 3.850,53 TL

Bu durumda, davacının kıdem tazminatı alacağının fesih tarihindeki USD karşılığı, 3.850,53 TL / 1,5128 TL = 2.545,30 USD olarak hesaplanmıştır.

İhbar tazminatı alacağı

Davacının ihbar süresi 6 hafta olarak tespit edilmiş olup, ihbar tazminatına esas giydirilmiş brüt ücreti 3.805,63 TL’dir.

Brüt Ücret                     Toplam
3.805,63 TL / 30 gün X 7 gün X 6 hafta = 5.327,88 TL
% 15 Gelir Vergisi Kesintisi   = 799,18 TL
% 07,59 Damga Vergisi Kesintisi   = 40,44 TL
    ____________
Net İhbar Tazminatı Alacağı   = 4.488,26 TL

Bu durumda, davacının ihbar tazminatı alacağının dava tarihindeki USD karşılığı, 4.488,26 TL / 2,9456 TL = 1.523,72 USD olarak hesaplanmıştır.

  1. SONUÇ

Dosyada bulunan delillerin takdir ve değerlendirilmesi Sayın Mahkemeye ait olmak üzere, davacının, dava konusu edilen dava dilekçesindeki talepleri:

Talep Hesaplanan
Kıdem Tazminatı Alacağı 1.000,00 USD 2.545,30 USD
İhbar Tazminatı Alacağı 1.000,00 USD 1.523,72 USD

olarak hesaplanmış olup, Sayın Mahkemeye saygıyla sunarım.27.01.2017

Hesap Bilirkişisi

Gökmen Ergür