JUSTİTİA

heykelJustitia, Roma döneminde adaleti simgeleyen tanrıçadır. Justitia’nın genel anlamda kullanılan görünümünde, bir elinde kılıç, diğer elinde terazi tutar ve gözleri bağlı olarak resmedilir.

Justitia’nın elindeki terazi, adaletin öncelikle dengenin korunmasıyla ilgili olduğunu ve bununla paralel olarak, adalet objektif ve tarafsız olarak işlemesi gerektiğini anlatır. Adalet, sorunların terazide objektif olarak tartılmasını ve öncelikle bu objektif standardın hukuk ilkelerinde yansımasını gerektirir. Terazinin bir diğer anlamı da, hukukun hak veya doğruluk olarak anlaşılması gereğidir.

Justitia’nın elindeki kılıç, ilk bakışta zannedileceği gibi, bu yalın devlet gücünü temsil etmez. Kılıcın asıl temsil ettiği şey yalın egemenlik veya iktidar olmayıp, adaletin hükümlerini uygulayan, onun güvencesi olan otoritedir. Adaletin hâkim olması adalet mekanizmasının onu uygulayacak manevi ve icrai otoriteye sahip olmasına bağlıdır. Kılıç ayrıca devletin yargısal süreci koruma kararlılığını da ifade eder. Kılıçta sembolleşen otorite aynı zamanda masumun koruyucusudur.

Justitia’nın gözbağı sembolünün bir anlamı yargıcın karar verirken duygularının etkisinden arınması ve olayları aklın soğuk muhakemesinden geçirmesidir. Yargıçlık bir yanıyla bilgeliktir. Gözü bağlı yargıç bilgileri sadece hukukun süzgecinden geçirerek almak durumundadır. Bu anlamda gözbağı hâkimin sadece “vicdani” kanaatine göre hüküm vermesini ifade eder. Fakat gözbağı sembolünün en güçlü anlamı, Justitia’nın tarafsızlığı temsil ettiğini göstermesidir. Gözü bağlıdır, çünkü adaletin gerçekleşmesi için hâkimin, uyuşmazlığın taraflarının kimliklerine bakmaması gerekir. Kör değil de gözü bağlı olduğuna göre, Justitia istese görebilecek olduğu şeyleri, bilinçli olarak görmemeyi tercih ediyor demektir. Davacıların veya tanıkların sosyal veya siyasi statüleri, gözbağı sayesinde Justitia’yı etkilemez veya korkutamaz. Gözü bağlı yargıç yargılama esnasında konumu ne olursa olsun herkese eşit nazarla bakacak ve o somut olayda hukukun ne olduğunu sadece vicdanına göre belirleyecektir.