YARGITAY 15. HUKUK DAİRESİ
Tarih: 18.12.2018 Esas: 2018/5191 Karar: 2018/5130
Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi – Sözleşmenin Feshi – Şerhin Terkin Talebi – Sözleşme Süresinin Dolması – İnşaatın Süresinde Bitmeyeceğinin Tespit Edilmiş Olması
Özet:
Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinin feshinin âkit taraflarca tek taraflı olarak gerçekleştirebilmesi mümkün olmayıp, mahkeme kararıyla veya taraf iradelerinin birleşmesi ile fesih gerçekleştirilebilir. Sözleşme gereğince konulan şerhin terkinin talep edilebilmesi için ise öncelikle fesih kararı verilmesi gerektiğinden, terkin talebinin içinde doğal olarak fesih talebinin varlığı da kabul edilmelidir. Dolayısıyla somut olayda davacının terkine ilişkin talebinin feshi de kapsadığının kabulü ile esasının incelenmesi gerekir. Diğer ret sebebi ise davanın açıldığı tarih itibariyle sözleşme süresinin dolmadığı gerekçesine dayanmaktadır. Gerçekten de dava tarihi itibariyle sözleşmede kararlaştırılan süre dolmamıştır. Ancak kalan sürede inşaatın tamamlanamayacağının anlaşılması halinde erken açılmış olması davanın reddine neden olamaz. Taraflar arasındaki sözleşmede inşaatın 19.06.2015 tarihinde bitirilmesi kararlaştırılmış ise de sürede bitmemesi halinde 6 ay daha ek süre verileceği ayrıca 3. maddesinde çalışılamayan günlerin belirlenen süreye dahil olmadığı kabul edilmiştir. Bu durumda konusunda uzman bilirkişi heyeti oluşturulup alınacak rapor ile öncelikle 6 aylık süre ve çalışılamayan günlerin eklenerek bitmesi gereken tarihin belirlenmesi, bulunacak tarihe göre dava tarihi itibariyle kalan sürede sözleşmede kararlaştırılan inşaatın bitirilip bitirilemeyeceğinin hesaplattırılıp sonucuna göre davacının terkin talebinin değerlendirilmesi gerekirken eksik inceleme ile davanın reddine karar verilmesi doğru olmamış, bozulması gerekmiştir.
Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
– K A R A R –
Dava, kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan sözleşmenin tapudaki şerhinin terkini talebine ilişkin olup mahkemece davanın reddine dair verilen karar davacı tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı davasında davalı şirket ile aralarında 19.04.2013 tarihinde Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi düzenlendiğini, sözleşmeye göre inşaatın 24 ayda anahtar teslimi olarak bitirilmesinin kararlaştırıldığını, davalının inşaata başlamadığını, durumun mahkemede yaptırılan tespitle belirlendiğini, buna rağmen davalının aldığı vekâletname ile sözleşme konusu taşınmazın üzerine şerh koydurduğunu belirterek tapudaki “tamamında kat karşılığı inşaat hakkı vardır” şerhinin terkinine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı savunmasında feshedilmeyen sözleşmeden kaynaklı şerhin kaldırılmasının talep edilemeyeceğini belirterek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece taraflar arasındaki sözleşmede inşaatın tamamlanma süresinin 24 ay olduğu bu sürenin 19.06.2015 tarihinde dolacak olup davanın açılış tarihi olan 10.09.2014 tarihi itibariyle sürenin henüz dolmadığı, taraflar arasındaki sözleşmenin halen sürdüğü, sözleşmenin henüz usulüne uygun şekilde feshedilmemiş olduğu, tapu kaydına konan şerhin sözleşme feshedilmemişken kaldırılmasının söz konusu olamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Taraflar arasında resmi şekilde kat karşılığı inşaat sözleşmesinin düzenlendiği ihtilâfsız olup bu sözleşmede yapılacak inşaatın 30.09.2013 tarihinde başlanıp 19.06.2015 tarihinde bitirilmesinin kararlaştırıldığı, bitirilmezse 6 ay daha ek süre verileceğinin yine bitmezse arsa sahibinin sözleşmeyi tek taraflı feshedebileceğinin belirtildiği, davacı arsa sahibi tarafından davalıya 19.04.2013 tarihinde vekâletname verildiği, 10.07.2014 tarihinde mahkemede yaptırılan tespitte herhangi bir inşaat faaliyetinin bulunmadığının tespit edildiği, 02.06.2014 tarihinde taşınmazın tapu kaydına davalı lehine “tamamında kat karşılığı inşaat hakkı vardır” şerhinin işlendiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece davanın ret sebeplerinden birisi sözleşmenin feshedilmediği bu nedenle şerhin terkininin istenemeyeceğine dayalıdır. Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmelerinin feshinin âkit taraflarca tek taraflı olarak gerçekleştirebilmesi mümkün olmayıp, mahkeme kararıyla veya taraf iradelerinin birleşmesi ile fesih gerçekleştirilebilir. Sözleşme gereğince konulan şerhin terkinin talep edilebilmesi için ise öncelikle fesih kararı verilmesi gerektiğinden, terkin talebinin içinde doğal olarak fesih talebinin varlığı da kabul edilmelidir. Dolayısıyla somut olayda davacının terkine ilişkin talebinin feshi de kapsadığının kabulü ile esasının incelenmesi gerekir. Diğer ret sebebi ise davanın açıldığı tarih itibariyle sözleşme süresinin dolmadığı gerekçesine dayanmaktadır. Gerçekten de dava tarihi itibariyle sözleşmede kararlaştırılan süre dolmamıştır. Ancak kalan sürede inşaatın tamamlanamayacağının anlaşılması halinde erken açılmış olması davanın reddine neden olamaz. Taraflar arasındaki sözleşmede inşaatın 19.06.2015 tarihinde bitirilmesi kararlaştırılmış ise de sürede bitmemesi halinde 6 ay daha ek süre verileceği ayrıca 3. maddesinde çalışılamayan günlerin belirlenen süreye dahil olmadığı kabul edilmiştir. Bu durumda konusunda uzman bilirkişi heyeti oluşturulup alınacak rapor ile öncelikle 6 aylık süre ve çalışılamayan günlerin eklenerek bitmesi gereken tarihin belirlenmesi, bulunacak tarihe göre dava tarihi itibariyle kalan sürede sözleşmede kararlaştırılan inşaatın bitirilip bitirilemeyeceğinin hesaplattırılıp sonucuna göre davacının terkin talebinin değerlendirilmesi gerekirken eksik inceleme ile davanın reddine karar verilmesi doğru olmamış, bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle kararın temyiz eden davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 18.12.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.