YARGITAY 2.HUKUK DAİRESİ
Tarih: 08.06.2016 Esas: 2016 / 10221 Karar: 2016 / 11280
Velayet Düzenlemesinde İdrak Çağındaki Çocukların Görüşleri Alınmalıdır.
Özet:
Dava, velayetin değiştirilmesi talebine ilişkindir. Velayet kamu düzenine ilişkin olup, re’sen araştırma ilkesi geçerlidir. Bu nedenle yargılama sırasında meydana gelen gelişmelerin bile dikkate alınması gerekir. Velayet düzenlemesinde; çocukla ana ve baba yararının çatışması halinde, çocuğun yararına üstünlük tanınmalıdır. Velayet düzenlemesi yapılırken, idrak çağındaki çocukların görüşlerinin alınması ve görüşlerine gereken önemin verilmesi gerekmektedir. Yerel mahkemece, idrak çağındaki çocukların görüşleri alınmadan, anne ve babanın yaşam koşulları araştırılmadan yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır.
Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen hüküm, davacı-davalı tarafından her iki dava yönünden temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Davacı-davalı baba, boşanma kararı ile birlikte velayeti davalı-davacı anneye bırakılan ortak çocuk 2005 doğumlu …’in velayetinin değiştirilerek kendisine verilmesini talep etmiş, davalı-davacı anne ise, boşanma kararı ile birlikte velayeti davacı-davalı babaya bırakılan ortak çocuk 2000 doğumlu …’nın velayetinin değiştirilerek kendisine verilmesini istemiş, mahkemece; “babanın ortak çocuk …’ın eğitim, barınma ve diğer ihtiyaçları ile ilgilenmediği, çocuğu babaannenin yanına bırakarak yurtdışına gittiği ve çocuğun anne ile görüşmesini engellediği, buna karşılık annenin velayetle ilgili olumsuz bir durumunun kanıtlanamadığı” gerekçesiyle davanın reddine, birleşen davanın kabulü ile ortak çocuk …’nın babada bulunan velayetinin değiştirilerek anneye verilmesine karar verilmiş, hüküm davacı-davalı baba tarafından her iki davaya yönelik olarak temyiz edilmiştir.
Velayet hususu, çocukları ilgilendiren konuların en başında gelir. Velayet düzenlemesinde; çocukla ana ve baba yararının çatışması halinde, çocuğun yararına üstünlük tanınması gereklidir. Çocuğun yararı ise; çocuğun bedensel, fikri ve ahlaki bakımdan en iyi şekilde gelişebilmesi ve böyle bir gelişmenin gerçekleştirilmesi için, çocuğa sosyal, ekonomik ve kültürel koşulların sağlanmış olmasıdır.
Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Sözleşmesinin 12. ve Çocuk Haklarının Kullanılmasına İlişkin Avrupa Sözleşmesinin 3 ve 6. maddeleri idrak çağındaki çocukların kendilerini ilgilendiren konularda görüşünün alınması ve görüşlerine gereken önemin verilmesini öngörmektedir. Çocukların üstün yararı gerektirdiği takdirde, görüşlerinin aksine karar verilmesi mümkündür.
Velayet kamu düzenine ilişkin olup, re’sen araştırma ilkesi geçerlidir. Bu nedenle yargılama sırasında meydana gelen gelişmelerin bile göz önünde tutulması gerekir. Davalının davayı kabulü de tek başına hukuki sonuç doğurmaz. Mahkemece; velayetlerin değiştirilmesi istenen ortak çocukların üstün yararlarının belirlenmesi bakımından, yaşları gereği idrak çağında bulunan ortak çocukların velayet konusunda görüşlerine başvurulmamış, anne ve babanın yaşam koşulları ve çocuklara bakım olanakları konusunda bir araştırma yapılmamıştır.
Bu amaçla, mahkemece 4787 Sayılı Kanunun 5. maddesi uyarınca görevlendirilecek uzman veya uzmanlar vasıtasıyla inceleme yapılması; anne ve babanın gerektiğinde mahkemece bizzat dinlenerek ekonomik ve sosyal durumları ile çocuklara bakım olanakları konusunda kendilerinden bilgi alınması, ortak çocukların velayet konusunda bizzat görüşlerine başvurulması ve tüm deliller birlikte değerlendirilip, gerçekleşecek sonucuna göre çocukların velayetinin düzenlenmesi gerekir.
Açıklanan yönler gözetilmeden, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, bozma sebebine göre diğer bölümlerine ilişkin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 08.06.2016