YARGITAY HUKUK GENEL KURULU
Tarih: 15.10.2014 Esas: 2013 / 7-1171 Karar: 2014 / 775
Haksız Fiil Nedeniyle Tazminat – Taleple Bağlılık Kuralı Gereği Hakkaniyet İndirimi Talep Edilen Bedel Üzerinden Yapılmalıdır.
Özet:
Davacı, davalı şirkete ait tankerin kıyıya yaklaşırken iskeleye çarpması sonucu verdiği zararlar nedeniyle maddi tazminat talebinde bulunmuştur. Dosya içeriğinden, davalıya ait tankerin kıyıya yaklaşırken iskeleye çarparak üç kazığa zarar verdiği, davacı tarafından gerekli önlemlerin alınmaması nedeniyle söz konusu kazıkların zamanla yıprandığı anlaşılmaktadır. Taleple bağlılık kuralı gereği, mahkemece davada talep edilen bedel üzerinden, yıpranma payı ve hakkaniyet indirimi yapılması gerekir. Bilirkişiler, üç adet kazığın yenisinin yapılması gereken bedeli tespit etmişler; mahkeme de bu bedel üzerinden hakkaniyet indirimi yapmıştır. Talep edilen bedel üzerinden yıpranma payı ve hakkaniyet indirimi yapılması gerektiği gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır.
Taraflar arasındaki “haksız eylem nedeniyle tazminat” davasından dolayı yapılan yargılama sonunda; İzmir 6. Asliye Ticaret (Aliağa Asliye Hukuk) Mahkemesi’nce davanın reddine dair verilen 08.12.2011 gün ve E: 2010/135, K: 2011/887 sayılı kararın incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenilmesi üzerine, Yargıtay 7. Hukuk Dairesi’nin 03.07.2012 gün ve E: 2012/1795, K: 2012/5216 sayılı ilamıyla;
(…1- Dava, haksız fiilden kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir.
İddia ve savunmaya, duruşma tutanaklarına yansıyan bilgi ve belgelere, bu yolla saptanan dava niteliği ile dosya kapsamında toplanıp değerlendirilen delillere, delillerin takdir, tahlil ve tartışımına ilişkin hükümde gösterilen gerekçelere ve davanın haksız eylemden kaynaklanması nedeniyle genel mahkemelerde görülmesinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacının tüm, davalının aşağıdaki bent kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Davalının hükmedilen tazminat miktarına yönelik temyiz itirazlarına gelince; mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de, varılan sonuç da yasal düzenlemelere uygun düşmemiştir.
HUMK’nun 74. maddesi hükmüne göre mahkeme tarafların iddia, savunma ve talepleri ile bağlıdır. Kural olarak mahkemenin talepten fazlasına veya başka bir şeye hükmetmesi olanak dışıdır. Mahkemece hükmedilecek tazminatın belirlenmesinde dava edilen sonuç istemin aşılıp aşılmadığının incelenmesi zorunludur.
Somut olaya gelince; davacı, davalı şirkete ait tankerin kıyıya yanaştırma işlemi sırasında iskeleye çarparak üç adet kazığa hasar verdiğini öne sürerek, 45.000.-TL’nin tahsilini istemiştir. Mahkemece hasar bedelinin tespiti için bilgisine başvurulan bilirkişi tarafından düzenlenen raporda, hasarlanan üç adet kazığın yenisinin yapılması için gereken bedelin 58.320,90.-TL olduğu açıklanmıştır. Mahkemece, davacının hasar gören yere usturmaça yaptırmamasının da hasarın meydana gelmesinde kısmen etken olduğu, önceki yıllarda çok sayıda geminin yanaşmasının kazıkların mukavemetini azalttığı göz önüne alınarak B.K.’nun 41 ve 43. maddeleri gereği, bilirkişi raporunda belirlenen 58.320,90.-TL zarar bedeli üzerinden takdiren % 35 oranında hakkaniyet indirimi yapılmak suretiyle davanın kısmen kabulü ile 37.908,58.-TL’nin tahsiline karar verilmiştir. Yukarıda açıklanan taleple bağlılık kuralı gereği, mahkemece davada talep edilen bedel üzerinden, yıpranma payı ve hakkaniyet indirimi yapılması gerektiği kuşkusuzudur.
Hal böyle olunca, mahkemece yıpranma payı ve hakkaniyet indiriminin davada talep edilen miktar üzerinden yapılarak bulunacak bedele hükmedilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, davalının temyiz itirazının bu yönden kabulüne karar vermek gerekmiştir…) gerekçesiyle bozularak dosya yerine geri çevrilmekle, yeniden yapılan yargılama sonunda; mahkemece önceki kararda direnilmiştir.
Temyiz Eden: Davalı …… …. ……….. Demir Çelik San. Tic. Ltd. Şti. vekili.
HUKUK GENEL KURULU KARARI
Hukuk Genel Kurulu’nca incelenerek direnme kararının süresinde temyiz edildiği anlaşıldıktan ve direnme kararının verildiği tarih itibariyle H.U.M.K. 2494 Sayılı Yasa ile değişik 438/II. fıkrası hükmü gereğince duruşma isteğinin reddine karar verilip dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra gereği görüşüldü:
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dosyadaki tutanak ve kanıtlara, bozma kararında açıklanan gerektirici nedenlere ve özellikle; Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 06.07.1977 gün ve E: 15/3280, K: 702; 09.11.1977 gün ve E: 15/138, K: 838 sayılı ilamlarında da aynı ilkenin kabul edilmiş olmasına göre, Hukuk Genel Kurulu’nca da benimsenen özel daire bozma kararına uyulmak gerekirken, önceki kararda direnilmesi usul ve yasaya aykırıdır. Bu nedenle direnme kararı bozulmalıdır.
SONUÇ: Davalı …… …. ……….. Demir Çelik San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile, direnme kararının özel daire bozma ilamında gösterilen nedenlerden dolayı 6217 Sayılı Kanunun 30. maddesi ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na eklenen “Geçici madde 3” atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 429. maddesi gereğince BOZULMASINA, istek halinde temyiz peşin harcının yatırana geri verilmesine, aynı kanunun 440/I. maddesi uyarınca kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 15.10.2014 gününde oyçokluğu ile karar verildi.