YARGITAY 9.HUKUK DAİRESİ
Tarih: 04.02.2019 Esas: 2015/1704 Karar: 2019/2603
İhale Makamı Olan Kamu Kurumunun, Her Hak Ediş Dönemine İlişkin Son Üç Aylık Ücretten Sorumluluğu, Yasadan Doğan Bir Sorumluluktur.
Özet:
İhale makamı olan kamu kurumunun, her hak ediş dönemine ilişkin son üç aylık ücretten sorumluluğu, Yasadan doğan bir sorumluluktur. İşverenle ihale makamının birlikte dava edilmesi durumunda, müştereken müteselsilen sorumluluğa dair karar verilmelidir. İhale makamının tek başına dava edildiği durumlarda, işçinin mükerrer yararlanmasını önlemek için işverence sözü edilen ücretlerin ödenip ödenmediği araştırılmalıdır.
MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekilleri tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
YARGITAY KARARI
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalının ihale makamı olduğu … Konutları yapımı işlerinde 30/01/2009- 30/12/2009 tarihleri arasında duvar-bordro-teretuar ustası olarak aylık 2.100,00 TL net ücretle çalıştığını, müteahhit firmanın iflas etmesi, taşeron firmanın da malvarlığı olmadığı için davacının ücret alacağını tahsil edilemediğini, icra takibine davalı Kurumun itiraz ettiğini, davalının hakkedişlerle ilgili gerekli duyuruları yapmaması, hakkedişlerden kesinti yapılarak ödeme yapılacağı hususunda işçileri davet etmemesi nedeniyle her hakediş dönemi için ödenmeyen azami 3 aylık işçi alacaklarından sorumlu olduğunu ileri sürerek, ücret alacağının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, ihale makamı olarak işin bütünüyle anahtar teslimi biçiminde yükleniciye verilmesi nedeniyle, davacı ile müvekkili arasında işçi ve işverenlik ilişkisi bulunmadığını, dava dilekçesinde bahsi geçen projenin davalı şirket ile dava dışı AA Grup İnş. San. Ve Tic. A.Ş. arasında 19/07/2007 tarihli, … Noterliğinin 7847 yevmiye numarası ile tasdikli, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ile 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu çerçevesinde imzalanan, ‘”…Konut, Çarşı ve Sosyal Tesis İnşaatları ile Altyapı ve Çevre Düzenleme işlerine ait sözleşmesi’” kapsamında olduğunu, işbu sözleşme ile yüklenici AA Grup A.Ş.’nin sözleşmenin 3.3.maddesinde belirtilen, ‘”konvansiyonel kalıp sistemiyle, 820 adet konut, 1 adet çarşı, 1 adet sosyal tesis inşaatları ile altyapı ve çevre düzenleme işlerini’” yapmayı yüklendiğini, projede geçici kabul heyeti tarafından tespit edilen geçici kabul eksiklerinin dava dışı yüklenicinin muvafakati ile nam-ı hesabına yapılabilmesi amacıyla, … İnşaat Gıda Otomotiv Peyzaj San. ve Tic. Ltd. Şti. ile 20/04/2010 tarihli “… Konut, Çarşı ve Sosyal Tesis İnşaatları ile Altyapı ve Çevre Düzenleme işleri Geçici Kabul Eksikliklerinin Tamamlanması işine ait sözleşme” imzaladığını, müvekkili şirketin dava dışı yüklenici ile imzalamış olduğu sözleşme hükümleri gereğince, yükleniciye hakkediş ödeneceğine ilişkin gerekli duyuruları yaptıklarını, davacının çalıştığını iddia ettiği dönemi kapsayan 26.01.2009 tarihli 16 nolu hakediş ile 18.06.2010 tarihli 24 nolu hakkediş ilanlarının yapıldığını ancak 24 nolu hakedişe işçilik ödemeleri ile başvurulduğunu ve davacının listede yer almadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ile bilirkişi raporuna ve davacının ücret alacaklarının son üç aylık tutarından fazlası hakkında davalı idareye herhangi bir sorumluluk düşmediği gerekçesiyle, son 3 aylık ücret alacağı kabul edilmek suretiyle, dava kısmen kabul edilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı taraflar vekilleri temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
1- Gerekçeli karar başlığında dava tarihinin 06/09/2012 yerine, 04/02/2013 olarak yazılması mahallinde düzeltilebilecek maddi hata niteliğinde olduğundan bozma sebebi yapılmamıştır.
2- Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalı vekilinin tüm davacı vekilinin ise aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
3- İhale makamının işçilik alacaklarından sorumluluğu konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
4857 sayılı İş Kanununun 36’ncı maddesinde, “Genel ve katma bütçeli dairelerle mahalli idareler veya kamu iktisadi teşebbüsleri yahut özel kanuna veya özel kanunla verilmiş yetkiye dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar; asıl işverenler müteahhide verdikleri her türlü bina, köprü, hat ve yol inşası gibi yapım ve onarım işlerinde çalışan işçilerden müteahhit veya taşeronlarca ücretleri ödenmeyenlerin bulunup bulunmadığının kontrolü, ya da ücreti ödenmeyen işçinin başvurusu üzerine, ücretleri ödenmeyen varsa müteahhitten veya taşeronlardan istenecek bordrolara göre bu ücretleri bunların hakedişlerinden öderler” şeklinde kurala yer verilmiştir. Bu düzenlemeye göre ihale makamı, işçi ücretlerinin ödenip ödenmediğini kontrol etmek durumundadır. Yapılacak olan kontrol ya da işçinin başvurusu üzerine ödenmeyen ücretlerin bulunduğunun tespit edilmesi halinde, belli şartlarla ihale makamının sorumluluğu söz konusu olur. İhale makamının yapmış olduğu ilan üzerine işçilerin başvuruda bulunmamış olmaları, kamu kurumunun anılan madde kapsamındaki sorumluluğunu ortadan kaldırmayacaktır.
Aynı maddenin ikinci fıkrasında ise, işçilerin her hak ediş dönemi için olan ücret alacaklarının üç aylık tutarından fazlası hakkında adı geçen idarelere herhangi bir sorumluluk düşmeyeceği öngörülmüştür. Maddede sözü edilen ücret her hak ediş dönemi için “son üç aylık temel ücret” olarak değerlendirilmelidir. Yine ihale makamının ihbar ve kıdem tazminatı ile kullandırılmayan izinler sebebiyle herhangi bir sorumluluğu söz konusu değildir.
İhale makamı olan kamu kurumunun, her hak ediş dönemine ilişkin son üç aylık ücretten sorumluluğu, Yasadan doğan bir sorumluluktur. İşverenle ihale makamının birlikte dava edilmesi durumunda, müştereken müteselsilen sorumluluğa dair karar verilmelidir. İhale makamının tek başına dava edildiği durumlarda, işçinin mükerrer yararlanmasını önlemek için işverence sözü edilen ücretlerin ödenip ödenmediği araştırılmalıdır.
Somut uyuşmazlıkta, mahkemece tespit edildiği üzere davalı Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. asıl işveren olmayıp ihale makamıdır. Ancak ihale makamı olan davalının İş Kanunu’nun 36. maddesi gereği sorumluluğu, son üç aylık ücretle değil, her hak ediş dönemine ilişkin son üç aylık ücretle sınırlıdır. Açıklanan nedenle, davacının ücret alacak talebinin buna göre hesaplanıp hüküm altına alınması gerekirken, yanlış değerlendirmeyle davalının sorumluluğunun son 3 aylık ücretle sınırlı olduğu kabul edilerek hüküm altına alınması hatalıdır.
F) SONUÇ:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 04.02.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.