YARGITAY 14. HUKUK DAİRESİ
Tarih: 24.12.2018 Esas: 2016/3049 Karar: 2018/9373
İntifa Hakkına Dayalı El Atmanın Önlenmesi Ve Sözleşmeye Aykırılık Nedeniyle Cezai Şart – Akaryakıt Bayilik Sözleşmeleri – İntifa Hakkı Süresi
Özet:
Dava, intifa hakkına dayalı el atmanın önlenmesi ve sözleşmeye aykırılık nedeniyle cezai şart istemine ilişkindir. Rekabet Kurulunun 2003/3 sayılı Dikey Anlaşmalara İlişkin Gurup Muafiyeti Tebliğinin 5. maddesinin (a) bendi hükmü uyarıca 5 yıldan uzun süreli veya belirsiz süreli bayilik sözleşmeleri geçersiz olduğundan intifa hakkı da 5 yıl süre ile geçerlidir. Dava konusu taşınmazda davacı yararına 09.11.1994 tarihinde intifa hakkı tesis edilmiş, bayilik sözleşmesi 19.11.2004 tarihinde akdedilmiştir. Karar tarihi itibariyle 5 yıllık intifa hakkı süresi dolduğu gibi, davacının bayilik sözleşmesini tek taraflı olarak feshettiği de dikkate alındığında davanın reddi gerekirken kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir.
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 21.11.2008 gününde verilen dilekçe ile intifa hakkına dayalı elatmanın önlenmesi ve alacak talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne, eksik çekilen ürünler hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair verilen 17.06.2009 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı … vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, intifa hakkına dayalı el atmanın önlenmesi ve sözleşmeye aykırılık nedeniyle cezai şart istemine ilişkindir.
Davacı vekili; 26 ada 140 parsel sayılı taşınmazda davacının 09.11.1994 tarihinden itibaren 15 yıl süre ile intifa hakkına sahip olduğunu, 19.11.2004 tarihinde davalı şirket ile bayilik sözleşmesi akdedildiğini, ticari koşullarda anlaşma sağlanamaması nedeniyle 05.09.2007 tarihinde sözleşmenin davacı tarafça fesih edildiğini, bu nedenle davalının dava konusu taşınmaza yaptığı müdahalenin men’i ile taşınmaz üzerindeki akaryakıt istasyonu ve tüm müştemilatının intifa hakkı bitim tarihine kadar davacıya teslimini, sözleşmeye ve taahhütlere aykırılık nedeniyle 10.000 amerikan doları cezai şartın ve geç teslim nedeni ile günlüğü 1.000 … olmak üzere toplam 10.000 … cezai şartın aksin fesih tarihinden itibaren işleyecek %36 temerrüt faizi ile davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini ve davalı tarafça yıllık 750 m3 beyaz ürün ve 5 ton madeni yağ çekilmesi taahhüt edildiği halde eksik çekilen ürünler nedeniyle davalının uğradığı zararın tahsilini istemiştir.
Davacı vekili yargılama sırasında, eksik çekilen ürünler nedeniyle uğranılan zararın tazmini talebinden vazgeçmiştir.
Davalı şirket yetkilisi …, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulüne; 26 ada 140 parsel (99 parsel) sayılı taşınmaza davalıların müdahalesinin önlenmesine, parsel üzerindeki akaryakıt istasyonunun tüm müştemilatı ile birlikte intifa hakkı bitim tarihi olan 19.11.2009 tarihine kadar davacıya teslimine, davalıların sözleşmeye aykırı davranmaları nedeni ile 10.000 USD (… ) cezai şartın fiili ödeme tarihindeki … Bankası döviz kuru üzerinden belirlenecek Türk Lirası karşılığına akdin fesih tarihi olan 05.09.2007 tarihinden itibaren yıllık %36 faiz oranını geçmemek üzere avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, geç teslim nedeni ile günlüğü 1.000 USD üzerinden 10.000 USD cezai şartın fiili ödeme tarihindeki … Bankası döviz kuru üzerinden belirlenecek Türk Lirası karşılığına akdin fesih tarihi olan 05.09.2007 tarihinden itibaren yıllık %36 faiz oranını geçmemek üzere avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine ve eksik alınan ürün hususunda talebin takip edilmemesi nedeni ile bu hususta karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Hükmü, davalı … vekili temyiz etmiştir.
Rekabet Kurulunun 2003/3 sayılı Dikey Anlaşmalara İlişkin Gurup Muafiyeti Tebliğinin 5. maddesinin (a) bendi hükmü uyarıca 5 yıldan uzun süreli veya belirsiz süreli bayilik sözleşmeleri geçersiz olduğundan intifa hakkı da 5 yıl süre ile geçerlidir. Dava konusu taşınmazda davacı yararına 09.11.1994 tarihinde intifa hakkı tesis edilmiş, bayilik sözleşmesi 19.11.2004 tarihinde akdedilmiştir. Karar tarihi itibariyle 5 yıllık intifa hakkı süresi dolduğu gibi, davacının bayilik sözleşmesini tek taraflı olarak feshettiği de dikkate alındığında davanın reddi gerekirken kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle Rekabet Kurulu kararı doğrultusunda davacının intifa hakkı süresinin dolduğu göz önüne alınarak mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekirken davanın kabulü yönünde verilen karar usul ve yasaya aykırı olup; hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle; davalı … vekilinin temyiz itirazının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz harcının istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 24.12.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.