YARGITAY 22.HUKUK DAİRESİ
Tarih: 14.01.2016 Esas: 2014 / 26321 Karar: 2016 / 631
Karşılıklılık İçermesi Koşuluyla Asgari Süreli İş Sözleşmelerinde Yer Alan Cezai Şart Geçerlidir – Cezai Şartta Oranlama ve İndirim
Özet:
Uyuşmazlık, iş sözleşmesinde yer alan cezai şart düzenlemesinin geçerliliği ve cezai şart miktarının tespitinde oranlama ve indirim yapılıp yapılmayacağı noktasında toplanmaktadır. İş Kanunu’nda cezai şart konusunda bir düzenleme bulunmamaktadır. Asgari süreli iş sözleşmelerine cezai şart konulamayacağına ilişkin bir düzenleme yoktur. Dolayısıyla, karşılıklılık içermesi koşuluyla asgari iş sözleşmelerinde yer alan cezai şart geçerlidir. Bu durumda çalışılan ve çalışılması gereken süreler oranlanmak suretiyle indirim yapılmalıdır.
Davacı, cezai şart adı altında bir borcunun bulunmadığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteğin reddine karar vermiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A)Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin sözleşme gereği belirlenen mecburi hizmet süresinden önce kendi isteği ile sözleşmeyi feshettiğini, davalının sözleşme gereği müvekkilinden 5.645,00 TL cezai şart talep ettiğini, eşitlik ilkesine uyulmadığını ileri sürerek, cezai şart borcunun bulunmadığının tespitine, bu talebin haklı görülmemesi halinde söz konusu borcun çalışılan ve çalışılmayan sürelere oranlanarak ve indirim yapılarak belirlenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
B)Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C)Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, iki tarafın hür iradesi ile belli bir cezai şart bedeli üzerinde mutabık kalındığı, işin niteliğinde göre belirlenen cezai şartın bedel olarak makul olduğu ve indirime gidilmesinin söz konusu olmayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
D)Temyiz: Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
E)Gerekçe: Taraflar arasında, iş sözleşmesinde yer alan cezai şart düzenlemesinin geçerliliği ve cezai şart miktarının tespitinde oranlama ve indirim yapılıp yapılmayacağı hususları uyuşmazlık konusudur.
Cezai şart, mevzuatımızda Borçlar Kanunu’nda düzenlenmiş olup, İş Kanunlarında konuya dair bir hükme yer verilmemiştir. Asgari süreli sözleşmelerde cezai şart konulamayacağı yönünde bir düzenleme bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu tür iş sözleşmelerinde, cezai şart içeren hükümler, karşılıklılık prensibinin bulunması halinde kural olarak geçerlidir.
Somut olayda, taraflar arasında imzalanan sözleşme asgari süreli iş sözleşmesi olup, bu tür sözleşmelerde cezai şart düzenlemesine yer verilmesi mümkündür. Dosya içeriğinden, sözleşmedeki düzenlemenin karşılıklılık prensibine uygun olduğu, davalı işçinin işten ayrılış dilekçesinde haklı sebebe dayanmadığı, yargılama aşamasında da bu yönde bir iddiada ve ispatta bulunmadığı anlaşılmaktadır. Mahkemece, cezai şarta ilişkin düzenlemenin geçerli olduğu yönündeki tespit yerinde ise de, cezai şart miktarının belirlenmesinde oranlama ve indirim yapılmaması yönündeki kabul yerinde değildir. Şu halde, davalının çalıştığı ve çalışması gereken süreler oranlanmak ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 182. maddesinin son fıkrası gereği indirim yapılmak suretiyle belirlenecek cezai şart alacağının hüküm altına alınması gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
F)SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 14.01.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.