YARGITAY 3.HUKUK DAİRESİ

Tarih: 07.03.2005 Esas: 2005 / 1404 Karar: 2005 / 2279

Kira Tespiti – Endeks Uygulaması – Hak ve Nesafet İlkesi

Özet:

Şartlar değişmedikçe ve özel gelişmelerin varlığı iddia ve ispat edilmedikçe, hak ve nesafet ilkesine göre kira parasının tespit edildiği tarihten sonraki üç yıl arka arkaya % 65 ile sınırlı endeks uygulanarak bulunacak kira parasının hak ve nesafete uygun kira olduğunun kabulü gerekir. Üç yıldan sonra ise hak ve nesafete göre kira parasının tespiti gerekir. Somut olayda, üç yıllık süre geçmiş olduğundan yeniden hak ve nesafete göre kira tespit edilmelidir.

Dava dilekçesinde kira parasının 01.01.2002 ve 01.01.2003 gününden başlayarak aylık 407.000.000 ve 610.500.000.- Lira olarak tespiti istenilmiştir. Mahkemece davanın kısmen kabulü cihetine gidilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.

YARGITAY KARARI

Temyiz isteminin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kâğıtlar okunup gereği düşünüldü.

Davada, 01.01.2002 ve 01.01.2003 tarihlerinde başlayan dönemlere ilişkin aylık kira parasının tespiti istenmiştir.

Mahkemece, endeks uygulamasına göre kira parasına hükmedilmiştir.

Dava dosyası incelendiğinde; 01.01.1998 tarihinde başlayan dönem için kira parasını mahkeme hak ve nesafete göre tespit etmiş, 01.01.2000 tarihinde başlayan dönem için endekse, 01.01.2001 tarihinde başlayan dönem için ise yasaya göre artış yapılmıştır.

O halde tespiti istenen 01.01.2002 dönemi hak ve nesafet uygulamasını izleyen 3’üncü dönemdir.

Yargıtay’ın yerleşmiş uygulamalarına göre şartlar değişmedikçe ve özel gelişmelerin varlığı iddia ve ispat edilmedikçe, hak ve nesafet ilkesine göre kira parasının tespit edildiği tarihten sonra 3 yıl için ard arda % 65 ile sınırlı endeks uygulanarak bulunacak kira parasının o dönem için hak ve nesafete uygun ve aşırı olmayan bir kira parası olduğu ilke olarak kabul edilmeli ve ona göre uygulama yapılmalıdır. Üç yıldan sonra ise yeniden hak ve nesafete göre kira parası tespit edilmelidir.

Dava konusu olayda, hak ve nesafete göre tespit tarihinden itibaren 3 yıl geçmiş olmakla, yeniden hak ve nesafete göre tespit yapılması gerekir. Bunun için ise Gaziler Caddesi’nin araç trafiğine kapatılması üzerine doktorların büyük kısmının taşınması nedeniyle kira bedelinin olumsuz etkilendiği ileri sürülmesine ve kabul edilmesine göre, emsaller de karşılaştırmalı olarak incelenmek suretiyle 01.01.2002 dönemi için taşınmazın boş olarak kiraya verilmesi halinde getirebileceği kira parası belirlenmeli, davalının eski kiracı olması nedeniyle hak ve nesafete uygun kira parası hakimce saptanmalı, sonraki dönem ise endeks uygulaması ile tespit edilmelidir.

Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar göz önünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK’nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 07.03.2005 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.